یک ایرانی در تیم علمی تلسکوپ فضایی جیمز وب ناسا
به گزارش وبلاگ فروش، ایسنا: آیرین شیوایی محقق مقطع فوق دکترا دانشگاه آریزونا و عضو تیم علمی جیمز وب از دانشمندان ایرانی در توسعه این تلسکوپ بسیار مهم نقش به سزایی را ایفا نموده است.
آیرین شیوایی دارای مدرک کارشناسی رشته فیزیک از دانشگاه تهران و مدرک دکترای رشته اخترفیزیک از دانشگاه کالیفرنیا، ریورساید است.
در سایت آیرین شیوایی ویبلی(ireneshivaei.weebly.com) وی درباره نقش خود در این تلسکوپ گفته است: در رصدخانه استیوارد دانشگاه آریزونا، من عضوی از تیم علمی رصد زمان تضمین شده(GTO) ابزار فروسرخ میانی(MIRI) و دوربین مادون قرمز نزدیک(NIRCam) هستم.
وب به چهار ابزار علمی برای یاری به مشاهدات خود مجهز شده است. اینها شامل دوربین مادون قرمز نزدیک(NIRCam)، طیف نگار مادون قرمز نزدیک(NIRSpec)، ابزار مادون قرمز میانی(MIRI) و حسگر راهنمایی دقیق/تصویرگر مادون قرمز نزدیک و طیف نگار بدون شکاف(FGS-NIRISS) هستند. تلسکوپ فضایی جیمز وب حاصل کوشش مشترک ناسا، آژانس فضایی اروپا و آژانس فضایی کانادا است.
ناسا با همکاری آژانس فضایی اروپا و آژانس فضایی کانادا، دهه هاست در حال کار بر روی این تلسکوپ است و بیش از 10 میلیارد دلار برای ساخت جیمز وب هزینه نموده است.
هدف اصلی این تلسکوپ، آنالیز چگونگی شکل گیری و تکامل کهکشان ها پس از مه بانگ است و میخواهد با نگاهی به اعماق کیهان تصاویری از اولین کهکشان هایی که تا به امروز شکل گرفته اند، ثبت کند. دوربین های فروسرخ این تلسکوپ به قدری قدرتمند و دقیق هستند که می توانند حضور یک خر زنبور را از فاصله 240 هزار مایلی(فاصله بین زمین و ماه) تشخیص دهند. جیمز وب بعلاوه به اخترشناسان یاری خواهد نمود تا اسرار دنیا را درک نمایند. جیمز وب 100 برابر قدرتمندتر از هابل است. بعلاوه وب از نور فروسرخ استفاده می نماید و دارای طول موج هایی است که می تواند از میان ابرهای غباری نیز که ممکن است از دید هابلِ متکی به نور مرئی جا مانده باشد، گذر کند. وب باید عمیق تر از پیش کیهان را رصد کند و کهکشان هایی را که پس از مه بانگ شکل گرفتند، شناسایی کند. شناسایی این کهکشان ها به علت دور دست بودن و نور کم برای هابل چندان امکان پذیر نیست.
نمی توان گفت وب جایگزین هابل خواهد شد، چرا که هابل همچنان در حال رصد کیهان است و ناسا امیدوار است تا چند سال دیگر، احتمالا تا دهه 2030 نیز بتواند از آن استفاده کند. هابل یکی از بزرگترین و پرکاربردترین تلسکوپ ها به شمار می آید. وب اغلب به عنوان جانشین یا جایگزین هابل توصیف می گردد، اما به رغم تعداد انگشت شماری مشکل در طول این سال ها، ابزارهای علمی هابل همچنان قوی هستند و این دو تلسکوپ بزرگ قرار است با هم (البته دور از یکدیگر) در فضا مشاهداتی را انجام دهند. هابل می تواند نورهای محدوده طول موج حدود 200 نانومتر (nm) تا 2.4 میکرون را ببیند، در حالی که برد وب از حدود 600 نانومتر تا 28 میکرون خواهد بود. جیمز وب برخلاف هابل در مدار زمین قرار نمی گیرد، بلکه در مدار خورشید و در نقطه لاگرانژی دو در فاصله بین 374 هزار تا 1.5 میلیون کیلومتری از زمین قرار خواهد گرفت. نقاط لاگرانژی پنج نقطه میان دو جسم بزرگ هستند که در آن نیروی جاذبه دو جسم همدیگر را خنثی می نماید.
منبع: انتخاب