تابستان، نوجوانان و فرصت های یادگیری؛ گفت وگو با دکتر اسماعیل تبار، روانشناس - وبلاگ فروش

به گزارش وبلاگ فروش، تابستان گرم و طولانی دیگری در راه است. این برای بسیاری از والدین و نوجوان های ایرانی به معنی شرکت در کلاس های فوق برنامه و تابستانی متعددی است. برنامه ریزی برای تابستان و اوقات فراغت بچه ها یکی از موضوعات چالشی به ویژه در دوران نوجوانی است.

والدین اغلب گمان می نمایند که باید تمام وقت خالی نوجوانان را با کلاس هایی که خودشان گمان می نمایند مفید است پر نمایند. مثل هر برنامه دیگری وقتی پای رقابت و اجبار و عقب نیفتادن از یک مسابقه پیش می آید شاهد نادیده گرفتن بعضی جنبه های مهم دیگر هستیم. در اینجا هم چنین است و کوشش شدید والدین برای پر کردن همه جدول زمانی نوجوانان موجب می گردد که آن ها تحت فشار قرار بگیرند و این فشار تبعات دیگری به ویژه روی سلامت روان آن ها دارد.

وبلاگ فروش مگ در این مقاله سعی نموده در گفت وگو با دکتر مهدی اسماعیل تبار، روانشناس و مشاور خانواده، جنبه های مختلف مسئله تابستان، اوقات فراغت و زندگی نوجوانان را آنالیز کند.

توجه به سلامت روان عنصر گم شده این روزها

عنصر گم شده در زندگی روزمره ما بی توجهی به سلامت روانی خود و فرزاند مان است. این کوشش و هیاهوی روزانه برای عقب نیفتادن از مسابقه هایی که کلیشه ها، الگوها، رسانه ها یا شبکه های اجتماعی به ما تحمیل می نمایند موجب شده که توجه به سلامت روانی مان را فراموش کنیم.

چگونه است که به سلامت جسم توجه می کنیم، به استحمام جسم توجه داریم ولی وقتی برای استحمام روح و روان مان نداریم؟ تابستان فرصت مناسبی است برای توجه دادن والدین و در مرحله بعد بچه ها شان به این موضوع مهم. برای اینکه کمی به سلامت روحی شان فکر نمایند و برای آن اقدامات عملی انجام دهند.

ده ها مهارت و صدها ساعت کلاس های آموزشی در یک روان رنجور یا زخم خورده می تواند منجر به اتفاقات ناگواری در بزرگسالی گردد. اتفاقاتی که تبعاتش جامعه را درگیر می نماید.

والدین اغلب 9 ماه سال را مشغول تحصیل و مدرسه بچه ها شان هستند و به بهانه های مختلف از پرداختن به این بخش از زندگی خودداری می نمایند اما تابستان می تواند فرصت خوبی برای به آرامش رسیدن باشد. فرصتی برای به صلح رسیدن با خودتان.

خودشناسی می تواند دستاورد تابستان باشد

دکتر اسماعیل تبار در بخش دیگری از صحبت هایش به موضوع استعدادیابی در تابستان اشاره می نماید و می گوید: بسیاری از والدین می گویند که باید از فرصت تابستان برای استعدادیابی بچه ها مان استفاده کنیم. برای همین آن ها را مدام از این کلاس به کلاس دیگر می کشانند تا نهایتا ببینند که استعداد فرزندشان در کدام مسیر شکوفا می گردد. خیلی از آن ها از نظام آموزش و پرورش در ایران رضایت ندارند که البته حق هم دارند اما این بهانه ای برای نابود کردن اوقات فراغت نوجوان ها و انداختن زخم هایی بر روان آن ها نیست. اگر خانواده ای چنین دغدغه ای دارد برترین توصیه برای او این است که کوشش کند زمینه های خودشناسی نوجوانش را فراهم کند.

بسیاری از چالش های روانی که انسان ها در بزرگسالی با آن روبرو می شوند نتیجه عدم شناخت کافی از خودشان است. این همان بخش مرتبط با سلامت روان است که اغلب خانواده ها آن را فراموش می نمایند. ایجاد یک محیط امن که نوجوانان در آن با آرامش و احساس امنیت حرف بزنند از بسیاری از کلاس های استعدادیابی موثرتر است.

در خلال این برنامه ها و جلسات گفت وگوی خودشناسی است که والدین می توانند به زمینه های علاقه مندی واقعی بچه ها شان و استعدادهای نهفته آن ها پی ببرند. در مجموع توجه به سلامت روان خیلی مهم است و این مسئله جنبه های مختلفی دارد که باید خانواده ها مورد توجه قرار دهند.

نگران از دست رفتن فرصت یادگیری نباشید

این روانشناس و مشاور خانواده در بخش دیگری از صحبت هایش به نگرانی خانواده ها درباره از دست رفتن فرصت یادگیری بچه ها شان اشاره می نماید و می گوید: خیلی از والدین تصور می نمایند که بچه ها یک زمان محدودی برای یادگیری دارند و در این زمان محدود باید خوراک های فراوانی به آن ها داده گردد تا در زندگی آینده به کار آن ها بیایید.

هر وقت قصد دارید با چنین دیدگاهی جدول برنامه های زندگی فرزند تان را پر کنید یک نگاهی هم به خودتان بیندازید. ببینید که چه اندازه از آموزش های تا 20 سالگی تان دیده اید در دهه های بعدی زندگی به کارتان آمده است. اگر با خودتان صادق باشید می بینید که اگرچه خیلی از آموزش های آکادمیک به شما یاری نموده اما در کنار آن تجربیات دیگر در زندگی واقعی هم به کار شما آمده است.

فراموش نکنیم که قرار نیست همه چیز به صورت یک فرمول ساده وارد مغز انسان ها گردد و کارکرد درست هم داشته باشد. اگر این چنین بود که همه انسان ها فرمول موفقیت را می دانستند. ای بسا انسان های مطلع و با معلوماتی که چون نتوانستند مسائل سلامت روان شان را با خودشان حل نمایند در زندگی شکست خورده اند و از آن گنجینه بزرگ معلومات هم نتوانستند استفاده نمایند.

زندگی در دنیای واقعی با هزاران متغیر درگیر است و شما نمی توانید با یاد دادن چند فرمول به بچه ها تان، راه موفقیت را به آن ها نشان دهید.

موضوع مهم دیگر این است که فضای مدرسه برای خیلی از نوجوانان فضای محبوبی نیست. این عدم محبوبیت به خاطر کاستی هایی است که در نظام آموزشی ما وجود دارد. از این رو کوشش برای بازگرداندن بسیاری از نوجوانان به مدرسه در تابستان می تواند اثرات منفی زیادی برای آن ها داشته باشد.

والدین کارهای ننموده خودشان را به بچه ها تحمیل ننمایند

مهدی اسماعیل تبار در بخش پایانی صحبت هایش بار دیگر پای مسئله توجه به سلامت روان را پیش می کشد و شرح می دهد که بیشتر والدین امروزی که با مسئله نوجوانان درگیر هستند متولدین دهه های پنجاه و شصت هستند و در دوران خودشان موضوع توجه به سلامت روان مسئله ای لوکس به حساب می آمد.

خیلی از آن ها در بزرگسالی کوشش کردند که گره های شخصیتی شان را باز نمایند و گروه بیشتری هم حتی چنین کوششی نکردند. در چنین شرایطی با والدینی روبرو هستیم که اگرچه خودشان از ناحیه عدم توجه به سلامت روان آسیب دیده اند اما با عدم مطلعی از این ضربه کوشش می نمایند با تحت فشار قرار دادن بچه ها شان آن ها را هم در این مسیر قرار دهند.

این والدین اغلب سعی می نمایند چیزهایی که بنا به شرایط خودشان از دست داده اند را در نوجوانی فرزندشان ببینید و بی توجه به خواسته های روحی یا شخصیتی آن ها تابستان شلوغ و پربرنامه ای برای آن ها تدارک ببینند. از این رو می بینیم که توجه به مسئله بهداشت و سلامت روان تنها برای نوجوانان نیست و والدین هم باید به این مسئله توجه نمایند.