کتاب روح ناآرام؛ داستانی از زندگی در دوران استالینیسم - وبلاگ فروش

به گزارش وبلاگ فروش، روسیه رازهای فراوانی را با خود حمل می نماید؛ کشوری که دوره هولناکی از استبداد را پشت سر گذاشته است و امروز هم با ساختاری استبدادی و فاسد دست به گریبان است. کتاب روح نا آرام به یکی از مهم ترین دوران ها در حکومت شوروی می پردازد. دورانی که میلیون ها نفر به اردوگاه های کار اجباری فرستاده شدند و از آن زنده بازنگشتند. کتاب فوق نثری داستانی دارد اما در حقیقت یک کتاب تاریخی است و نویسنده در آن، با شخصیت های گوناگونی مصاحبه می نماید و کوشش دارد تا این مصاحبه ها را با شواهد تاریخی تطبیق دهد. در این یادداشت با کتاب روح ناآرام آشنا خواهیم شد.

آدام هاکس چایلد؛ خبرنگار تحقیقی با معروفیت دنیای

آدام هاکس چایلد نویسنده کتاب روح ناآرام در 5 اکتبر سال 1942 در شهر نیویورک ایالات متحده آمریکا دیده به دنیا گگردد. پدر او یک یهودی آلمانی تبار بود و مادرش اصالتی اسکاتلندی داشت. هاکس چایلد در سال 1963 از تحصیل در کارشناسی تاریخ از دانشگاه هاروارد فارغ التحصیل شد. او به کار کردن در روزنامه ها و تهیه گزارش خبری در آن ها علاقه مند بود و گزارش های زیادی در رابطه با عدالت اجتماعی و حقوق بشر در رسانه های برجسته آمریکایی منتشر کرد. آدام هاکس چایلد مدتی نیز در دانشکده خبرنگاری دانشگاه کالیفرنیا به عنوان استاد، مشغول به تحصیل بوده است. این نویسنده و روزنامه نگار به انجام کارهای تحقیقاتی معروف است و آثاری در رابطه با جنگ داخلی اسپانیا و آپارتاید در آفریقای جنوبی نیز نوشته است. کتاب روح ناآرام او معروفیتی دنیای دارد. این نویسنده در حال حاضر 72 ساله است و بیشتر اوقاتش را در شهر نیویورک می گذراند.

درباره کتاب روح ناآرام

کتاب روح ناآرام حاصل مسافرت شش ماهه نویسنده آن به کشور روسیه در سال 1991 است. در این سال عمر اتحاد جماهیر شوروی به سر آمد و چندین جمهوری تازه شکل گرفتند. آدام هاکس در این کتاب کوشش دارد تا به حال و هوای حاکم بر روسیه در آستانه این تغییر بزرگ بپردازد؛ زیرا فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی برای بسیاری از ناظران و تحلیل گران اتفاقی غیرمنتظره و شوکه نماینده بود و این کشور رازها و اسرار بسیاری را در درون خود داشت که ناشناس و کم توجه به جای مانده بود. بسیاری از شهروندان این کشور، طعم رفتن به اردوگاه کار اجباری را چشیده بودند با این وجود و علی رغم اصلاحات سیاسی گورباچف کمتر کسی جرات می کرد تا درباره استبداد دوران گذشته حرفی بزند. در کتاب روح ناآرام، نویسنده کوشش می نماید تا با صحبت با تعدادی از شاهدان مقامات پیشین و مردم عادی، روایتی از آن روزهای هولناک در شوروی را ثبت کند. او برای انجام این کار حتی به سراغ مسئول اداره یک مرکز اردوگاه کار اجباری بود نیز می رود. اما فقط مصاحبه های این کتاب، مجذوب نماینده نیستند بلکه نویسنده شانس آن را داشته است تا به عنوان یک خارجی از فضاها و مکان های مهمی بازدید کند. برای دهه ها دسترسی به این منطقه ها به وسیله دولت ها، محدود شده است. دسترسی آدام به این فضاها، موجب شده تا کتاب غنای محتوایی بیشتری پیدا کند و اندازه مستند بودنش بالاتر رود.

نقد کتاب روح ناآرام

کتاب روح ناآرام قرار است به ما پاسخ این سوال را بدهد که چگونه کشوری که به دنیا تولستوی و نویسندگان برجسته ای را عرضه کرد؛ می تواند اردوگاه کار اجباری گولاک نیز داشته باشد. همه ما فکر می کنیم که فرهنگ بالنده موجب ایستادگی جامعه در برابر استبداد می گردد اما وقایع روسیه، آلمان و ایتالیا چیزهای دیگری را نشان می دهند. همین امروز نیز دموکراسی های باثبات اروپایی، در برابر نیروهای تندرو، افراطی و ضددموکراسی در امان نیستند.

در این جا باید توجه داشت که دسترسی به اعمال نازی ها و فاسیست ها در اروپا، راحت تر از شوروی است. کشورهای فاشیستی، طرف بازنده جنگ بودند و برای مدتی به وسیله متفقین اداره شدند. اما اتحاد جماهیر شوروی یکی از کشورهای طرف پیروز جنگ بود به همین علت، دولت های غربی چندان مایل نبودند که به شرایط حقوق بشر در کشور متحدشان بپردازند.

از سوی دیگر، حامیان سوسیالیسم در قرن بیستم، عموما نگاه جانبدارانه ای نسبت به شوروی داشتند و این امر مانع از آن می شد که از شوروی به راحتی انتقادی صورت بگیرد. برای همین کتاب روح ناآرام اهمیت دوچندانی پیدا می نماید چون در پی نورافکندن بر روی رویدادی عامدانه فراموش شده است. باید توجه داشت که نویسنده با یک فاصله زمانی طولانی به سراغ ثبت رویدادها آمده است و در این مسیر چالش های زیادی دارد. اما به عنوان یک روزنامه نگار حرفه ای توانایی آن را دارد که بر بسیاری از مسائل فائق آید.

در هنگام خواندن روح ناآرام احساس می کنیم که به یک سفر اکتشافی در طول تاریخ شوروی رفته ایم. نویسنده کتاب بسیار هوشیار است و تناقض ها را به خوبی ثبت نموده است.

خواندن کتاب روح ناآرام را به چه کسانی پیشنهاد می کنیم؟

اگر به کتاب های مربوط به دیکتاتوری و توتالیتاریسم علاقه مند هستید؛ خواندن این کتاب برایتان مجذوب نماینده خواهد بود. علاقه مندان به تاریخ معاصر روسیه و اروپای شرقی و دوست داران سیاست نیز می توانند این کتاب را مطالعه نمایند.

درباره ترجمه کتاب روح ناآرام

کتاب روح ناآرام ابتدا در ایالات متحده آمریکا و بریتانیا چاپ شد و پس از آن به زبان های روسی و چند زبان اروپایی دیگر به چاپ رسید و استقبال زیادی از آن شد. بسیاری از قربانیان هولوکاست، اردوگاه های کار اجباری شوروی و حتی آواره های جنگ های بالکان، نامه هایی برای نویسنده آن نوشتند و از تجربیات خود گفتند. این اثر به وسیله خانم سودابه قیصری و نشر پارسه به فارسی ترجمه شده است . اولین بار کتاب فوق در سال 1399 به بازار نشر، عرضه شد.