رویدادهای نجومی هفته سوم خرداد 1402
به گزارش وبلاگ فروش، هفته سوم خرداد ماه با حضور کامل آسمان را تحت کنترل خودش دارد و فرصت مناسبی برای رصد عوارض و دریاوارهای آن است.
این هفته ماه کامل روی می دهد و از طرفی ماه به نزدیک ترین فاصله با زمین در این دوره مداری خود می رسد، بنابراین کاملا بر آسمان شب چیره خواهد بود اما فرصت مناسبی است تا با ابزار نجومی به مشاهده عوارض سطحی آن بپردازید.
به نوشته اسکای اند تلسکوپ، این هفته قمر زمین هم نشینی تماشایی با قلب العقرب خواهد داشت و فرصتی مناسب برای رصد با دوربین دوچشمی است. اما علاوه بر این رویدادها که ماه عامل آن هاست، کم کم می توانید جلوه گری مشتری از یک سو در آسمان صبحگاهی و سر برآوردن مثلث معروف تابستانی از سوی دیگر در آسمان شامگاهی را هم شاهد باشید.
رویدادهای نجومی هفته سوم خرداد 1402
شنبه 13 خرداد
تنها در 3 یا 4 درجه ای سمت راست بالای ماه، در پی ستاره نارنجی رنگ قلب العقرب (Antares) باشید. مشاهده با دوربین دوچشمی به تشخیص این ستاره در نور مهتاب یاری می نماید.
سمت راست بالای آن هم با فاصله 7.5 درجه ستاره دلتا کژدم (Delta Scorpii) جای گرفته است که روشنایی آن حدود نصف قلب العقرب است اما با فاصله دورتر، نور ماه کمتر مانع رصد آن است. دلتا کژدم ستاره میانی و درخشان ترین ستاره از سه ستاره تشکیل دهنده سر عقرب است.
به نوشته مجله نجوم، حدود ساعت 21:00 هم می توانید شاهد مقارنه 0.5 درجه ای سیاره مریخ با خوشه ستاره ای کندوی عسل M44 باشید که تا حدود ساعت 22:30 قابل مشاهده است.
یک شنبه 14 خرداد
ساعت 02:27 ماه و قلب العقرب به فاصله تنها 0.6 درجه می رسند و چشم انداز ای تماشایی به ویژه برای دوربین دوچشمی شکل می دهند.
ساعت 14:16 سیاره ناهید در بیشترین کشیدگی شرقی قرار می گیرد و بدین ترتیب در هفته های آینده رفته رفته زمان مشاهده آن پس از غروب کاهش می یابد.
نسر واقع (Vega) درخشان ترین ستاره شرق و شمال شرقی پس از تاریکی هواست. با فاصله 14 درجه (حدود یک مشت و نیم در طول بازوی کشیده) در سمت چپ بالای وگا، ستاره گاما اژدها (Eltanin) قرار گرفته که با قدر 2 دیده می گردد و در بالا و سمت چپ آن هم سه ستاره کم نورتر هستند که بقیه سر اژدها را شکل می دهند و به آن ها صورتواره لوزی (Lozenge) هم گفته می گردد. کم نورترین آن ها از قدر 4 است.
دوشنبه 15 خرداد
ساعت 07:12 ماه کامل روی می دهد و از شب قبل و این شب می توانید درخشش خیره کننده آن را مشاهده کنید.
ستاره پرنور سماک رامح (Arcturus) هم عصرها در سمت جنوب به سمت جنوب می درخشد و شکل بادبادک مانند صورت فلکی گاوران (Boötes) یا عوا از این ستاره به سمت جنوب توسعه می یابد. طول این بادبادک حدود 23 درجه قوسی است.
سه شنبه 16 خرداد
در حالی که دو هفته به آغاز رسمی تابستان به جای مانده است، مثلث تابستانی پس از تاریک شدن هوا از سمت شرق سر برمی آورد و رخ نمایی می نماید. ستاره بالای آن نسر واقع کاملا واضح است. دنب (Deneb) هم درخشان ترین ستاره در سمت چپ پایین وگا است و برای یافتن سومین ستاره مثلث یعنی الطیر (Altair) باید با فاصله بیشتری سمت راست پایین نسر واقع را جست وجو کنید.
اگر آسمان به میزان کافی تاریک باشد، می توانید کهکشان راه شیری را هم ببینید که از قسمت پایین مثلث تابستانی می گذرد.
چهارشنبه 17 خرداد
ماه در ساعت 02:37 به حضیض مداری با فاصله 365 هزار کیلومتری از زمین می رسد و باز هم زمان خوبی برای رصد عوارض آن با تلسکوپ خواهد بود.
ستاره دم شیر یا ذنب الاسد (Denebola) با قدر 2، در جنوب و جنوب غربی آسمان و پس از تاریک شدن هوا دیده می گردد. این ستاره با ستاره های سماک اعزل (Spica) یا بی ژوبین در سمت چپ آن و سماک رامح در بالای آن ها یک مثلث تقریبا متساوی الاضلاع را تشکیل می دهد که طول هر ضلع آن تقریبا 35 درجه قوسی است. جورج لووی (George Lovi) حدود نیم قرن پیش این مجموعه را مثلث بهاری نامگذاری کرد که خیلی مورد توجه قرار نگرفت.
پنج شنبه 18 خرداد
نسر واقع درخشان ترین ستاره در شرق پس از تاریکی هواست. در پایین و سمت چپ آن، اپسیلون شلیاق (Epsilon Lyrae) با قدر 4 دیده می گردد که یک گوشه از یک مثلث تقریبا متساوی الاضلاع را با نسر واقع و زتا شلیاق (Zeta Lyrae) تشکیل می دهد.
با دوربین دوچشمی به راحتی می توانید اپسیلون را ببینید و با یک تلسکوپ 4 اینچی 100x یا بیشتر باید هر یک از اجزای آن را به صورت مجزا تشخیص دهید. زتا شلیاق هم با دوربین دوچشمی به صورت یک ستاره دوتایی دیده می گردد. ستاره دلتا شلیاق هم که زیر زتا واقع شده است، از یک جفت ستاره کشیده تر به رنگ های نارنجی و آبی تشکیل شده است.
آدینه 19 خرداد
صورت فلکی دب اکبر (Ursa Major) در شمال غربی آسمان با بیرون آمدن ستارگان آن رخ نمایی می نماید. دو ستاره آن به سمت ستاره قطبی نشانه رفته اند. بالای ستاره قطبی هم کوکب (Kochab) جای گرفته است که لبه کاسه دب اصغر را تشکیل می دهد. این ستاره پس از تاریکی هوا قابل تشخیص است.
ساعت 21:00 می توانید شاهد اجتماع سیاره های زهره و مریخ در کنار خوشه ستاره ای کندوی عسل باشید که از ابتدای شب تا حدود ساعت 22:00 قابل مشاهده است.
حوالی ساعت 1 بامداد شنبه هم زحل طلوع می نماید و کمتر از نیم ساعت بعد ماه، تقریبا نزدیک به تربیع آخر با فاصله 6 یا 7 درجه در سمت چپ پایین آن دیده می گردد. برای تماشا آن ها باید اوایل بامداد به سمت جنوب شرقی نگاه کنید.
شرایط سیارات
عطارد در درخشش طلوع خورشید صبحگاهی واقع شده است و در این هفته از قدر 0.2+ تا 0.3- روشن می گردد. با استفاده از دوربین دوچشمی می توانید آن را به خوبی در سمت چپ پایین سیاره درخشان تر مشتری تشخیص دهید. این دو به تدریج از هم جدا می شوند و این هفته از فاصله آن ها از 15 درجه به 22 درجه می رسد.
زهره با قدر 4.4- در صورت فلکی سرطان (Cancer) در آسمان عصر خودنمایی می ند و برای تماشا آن کافی است به سمت غرب نگاه کنید. این سیاره درخشان تا ساعاتی پس از شب همچنان در آسمان قابل مشاهده خواهد بود. ناهید هنوز تقریبا هم تراز با ستاره های سرپیشین (کاستور) و سرپسین (پولوکس) واقع شده است اما هر روز دورتر می گردد.
در یک نمای تلسکوپیی می توانید قرص نیمه زهره را با نور خیره کننده اش تشخیص دهید که کم کم به یک هلال تبدیل خواهد شد.
مریخ با قدر 1.6 هم در صورت فلکی سرطان واقع شده است و در سمت چپ بالای زهره به رنگ قرمز و نارنجی می درخشد. مریخ و زهره حدود یک ماه دیگر به حداقل فاصله 3.6 درجه می رسند، سپس با پیش روی زهره به سمت غروب خورشید، دوباره آغاز به جدا شدن از هم خواهند کرد. این شبه مقارنه نامیده می گردد.
با توجه با اینکه مریخ در سمت دور مدار خود نسبت به ما واقع شده است، در یک نمای تلسکوپی، به صورت حبابی کوچک به قطر 4.5 ثانیه قوسی دیده می گردد.
مشتری با قدر 2.1- در صورت فلکی حمل (Aries) واقع شده است و با روشن شدن آسمان بامدادی، در ارتفاع پایین سمت شرق می درخشد. برای تماشا آن کافی است حدود 60 تا 45 دقیقه پیش از طلوع خورشید به آسمان نگاه کنید.
زحل با قدر 1.0+ در صورت فلکی دلو (Aquarius) جای گرفته است و تا ابتدای سحر کاملا در سمت جنوب شرقی بالا می رود.
اورانوس با قدر 5.9 در ارتفاع پایین هنگام طلوع خورشید پنهان شده است و نپتون هم با قدر 7.9 در مرز صورت های فلکی دلو و حوت سمت شرق و جنوب شرقی آسمان دارد اما ارتفاع آن بسیار پایین خواهد بود.
عکس کاور: مثلث تابستانی و راه شیری
Credit: Davidhajnal, Getty Images
منبع: دیجیکالا مگ