راه های ارتقاء سلامت روان در معلولین جسمی وحرکتی (2) - وبلاگ فروش

به گزارش وبلاگ فروش، اولین روش توانمند سازی و ارتقاء سلامت روان لزوم بهره گیری حداکثری از به جای مانده توانمندیهای جسمی می باشد و مباحثی چون مناسب سازی اماکن - تهیه ابزارهای مناسب توانبخشی قطعا در این حیطه مهم وسرنوشت ساز تلقی می شوند بنابراین عصا - سمعک- ویلچر - .... و امکان تردد در مکانهای عمومی یک ضرورت مهم اولیه می

راه های ارتقاء سلامت روان در معلولین جسمی وحرکتی (2)

روش های ارتقاء سلامت روانی در معلولین

اولین روش توانمند سازی و ارتقاء سلامت روان لزوم بهره گیری حداکثری از به جای مانده توانمندیهای جسمی می باشد و مباحثی چون مناسب سازی اماکن - تهیه ابزارهای مناسب توانبخشی قطعا در این حیطه مهم وسرنوشت ساز تلقی می شوند بنابراین عصا - سمعک- ویلچر - .... و امکان تردد در مکانهای عمومی یک ضرورت مهم اولیه می باشد و نه ثانویه.... واگر کاستی دراین موارد باشد بی گمان با کمبودهای مختلف روحی هم روبرو خواهیم شد.

دومین روش فرهنگسازی درمورد نگرش مثبت و بدون قید وشرط جامعه درقبال معلولین ازطریق رسانه های جمعی خصوصا صدا وسیما - روزنامه ها وبالاخص تریبونهای نماز آدینه می باشد چراکه با مدیریت می توان بتدریج نگرشهای منفی را ازبین برد و در عوض دیدگاههای مثبت را جایگزین آنها نمود

شناسایی افراد معلول در همان سنین طفولیت و فراهم آوردن بسترهای مناسب تربیتی و رشد برای آنها به صورت مدیریت حساب شده خصوصا تشکیل کلاسهای ویژه آموزش مهارتهای اجتماعی و تزریق روحیه امید ونشاط یکی از مسائل مهم می باشد

در مباحث بهداشت روانی پیشگیری یکی از اهداف مهم و راهبردی تامین و ارتقاء سلامت روانی تلقی میشود و از طرفی براساس یافته های روانشناسی سلامت جسم وسلامت روح ارتباط تنگاتنگی باهم دارند .

یعنی سلامت جسمی زمینه مناسبی را برای شکوفایی روحی فراهم می آورد والبته سلامت جسمی شرط لازم اطلاق میشود وبنابراین لزوما هر فرد سالمی از لحاظ جسمی پیروز به تعالی روحی نمی شود و برای رسیدن بدان مهم محیط -تربیت خانوادگی و اجتماعی و... از شروط اساسی دیگر تلقی میگردند .

دربحث معلولین واقعیت از نظر من این است که متاسفانه آن شرط لازم برقرار نیست و بنابراین فی نفسه آسیبهای فراوانی آنهارا از لحاظ روحی تهدید می نماید که اگر ما بخواهیم از دید بازتوانی بدان بنگریم بایستی نهایت کوشش خود را مصروف عوامل محیطی -پرورشی و هم ارتقاء و یا تقویت نگرش خود معلول به واقعیتها بنماییم .

بنابراین اولین روش توانمند سازی و ارتقاء سلامت روان لزوم بهره گیری حداکثری از به جای مانده توانمندیهای جسمی می باشد وبا مباحث مناسب سازی اماکن - تهیه ابزارهای مناسب توانبخشی قطعا دراین حیطه مهم و سرنوشت ساز تلقی می شوند بنابراین عصا - سمعک - ویلچر -.... و امکان تردد در مکانهای عمومی یک ضرورت مهم اولیه می باشد و نه ثانویه....واگر کاستی دراین موارد باشد بی گمان با کمبودهای مختلف روحی هم روبرو خواهیم شد .

دومین روش فرهنگسازی در مورد نگرش مثبت وبدون قید وشرط جامعه در قبال معلولین به وسیله رسانه های جمعی خصوصا صدا وسیما - روزنامه ها وبالاخص تریبونهای نماز آدینه می باشد چراکه با مدیریت می توان بتدریج نگرشهای منفی را از بین برد و درعوض دیدگاههای مثبت را جایگزین آنها نمود .

درحال حاضر متاسفانه حتی نگرش دانشگاهی نسبت به شناخت واقعی روحیات معلولین و استفاده آنها از حقوق طبیعی به اسم یک انسان با کاستیهای جدی روبرو می باشد تاچه برسد به نگرش مدیران و آحاد عوام جامعه که مباحث مهمی برای تامل و کار دارند .

پیشنهاد من دراین مورد این است که حداقل مجموعه عوامل مدیریتی که با معلولین سروکار دارند قبل از احراز این پستها دوره های ویژه مدیریتی را طی نمایند وبعداز آشنایی نسبی با روحیات آنها و ضعفهای خود چنین مسئولیتهایی را متقبل شوند .

روش سوم شناسایی افراد معلول در همان سنین طفولیت و فراهم آوردن بسترهای مناسب تربیتی ورشد برای آنها به صورت مدیریت حساب شده می باشد وخصوصا تشکیل کلاسهای ویژه آموزش مهارتهای اجتماعی و تزریق روحیه امید و نشاط یکی از مسائل مهم می باشد .

مطمئنا تحقق ای سه روش مدیون همکاری تمام ارگانهای تربیتی و مدیریتی جامعه می باشد ولی سازمان بهزیستی به اسم تنها متولی معلولین باید به وظیفه خطیر خود در مدیریت مجموعه عوامل شناخت لازم را داشته باشد و با مدیریتی مسئولانه زمینه های عملی ارقاء سلامت روانی را در بین جامعه هدف خود خصوصا معلولین فراهم آورد .

از زمانی که معلولیت یک فرد برای خانواده محرز می شود ، نه تنها شخص مبتلا بلکه والدین و سایر اعضای خانواده هم عملاً وارد حوزه توانبخشی می شوند . تأمین سلامت روانی خانواده دارای فرزند معلول مهمترین موضوعی است که در این مرحله از توانبخشی مد نظر روانشناسان و متخصصان بهداشت روانی قرار گرفته است ؛ زیرا مادام که والدین مطلعی لازم در مورد علل زیست محیطی و اجتماعی معلولیت فرزندان خود و شیوه برخورد با آنان نداشته باشند ، انگیزه لازم برای مشارکت در فعالیت های توانبخشی نخواهند داشت . اینجا است که روانشناس با استعانت از اصول روانشناسی معلولان و بهره مندی از شیوه های مؤثر در زمینه مشاوره خانواده ، می کوشد تا از خلال بحث و گفت و گو با پدران و مادران و با توجه به نوع ارزشها ، اعتقادات و مقدار دانش و مطلعی آنان ، معلولیت فرزندان را برای آنان تشریح نماید . روانشناسان بعلاوه می کوشند تا با آنالیز نوع رابطه سایر اعضای خانواده (اعم از خواهران و برادران و دیگر بستگان) با فرد معلول ، بافت ارتباطی مناسبی در محیط منزل ایجاد نمایند تا عضو معلول خانواده بتواند در سایه چنین روابطی ، خود را برای کسب استقلال در زندگی آینده مهیا سازد . بنابراین جایی برای انکار این واقعیت نیست که روانشناسی معلولان ، سنگ بنای نظام توانبخشی است ؛ زیرا تا زمانی که سلامت روانی والدین فرزندان معلول تضمین نشود ، ارائه خدمات اجتماعی و توانپزشکی به فرد دارای معلولیت و خانواده وی بی معنا خواهد بود . بدیهی است که قرار گرفتن والدین در مدار توانبخشی هم از اعتقاد آنان نسبت به اثر بخشی این فعالیتها منبعث می شود .

فرد معلول هم همچون سایرین ، مراحل مختلف تحول را پشت سر می گذارد و با ورود به مرحله نوجوانی ، فکر و روان خود را با مسائل تازه ای روبرو می یابد . آیا وی می تواند همچون دیگر دانش آموزان آزادانه رشته تحصیلی خود را انتخاب کند ؟ جاذبه فردی و اجتماعی وی تا چه میزان متأثر از معلولیت او خواهد بود ؟ چگونه می تواند با جنس مخالف ارتباط برقرار کند و آیا اساساً پیروزیتی در این رابطه خواهد داشت ؟ اینها بخشی از سؤالاتی هستند که که روانشناس متخصص در امور معلولان می کوشد تا با توجه به گستره دانش و مطلعی خود ، پاسخی مقتضی برای آنها یافته و روح و روان نوجوان معلول را از رنج ناشی از نامطلعی نسبت به این مسائل برهاند . وی کوشش می نماید تا والدین انتظارات خود را با قابلیت های فرزند کم توان فکری خود متناسب سازند ؛ شیوه آموزش رفتارهای اجتماعی به نوجوانان نابینا و ناشنوا را بیاموزند و فرزندان دارای مسائل جسمی و حرکتی را به منظور افزایش مشارکت های اجتماعی ترغیب نمایند . آنچه بر اهمیت کار روانشناسان در این دوره می افزاید وجود این حقیقت است که نوجوانان دارای معلولیت و خانواده های آنان ، به منابع آموزشی خاص این دوره از رشد ، (به ویژه در مورد بچه ها و نوجوانان مبتلا به نارسایی های فکری ، حسی و حرکتی) دسترسی چندانی ندارند و بهره مندی از مشورت توأم با همدلی مشاوران و روانشناسان ، تنها امکان ارزشمندی است که آنان می توانند در این مرحله از زندگی از آن بهره گیرند . گستره موضوعات روانشناسی معلولان تنها به مراحل کودکی و نوجوانی افراد معلول محدود نمی شود. رشد و تحول شخصیت فرد معلول و ورود وی به مرحله جوانی ، بستری نو برای طرح مسائل تازه تری فراهم می نماید که از مهمترین آنها می توان به مقوله ازدواج و چگونگی سازگاری شغلی و اجتماعی اشاره کرد . روانشناسان می کوشند تا جوانان معلول را نسبت به قابلیت ها ، محدودیت ها و نقش و پایگاهی که در جامعه قادر به احراز آن هستند ، آشنا سازند و به آنها بیاموزند که چگونه در تمامی گزینش های خود در طول زندگی از این شناخت استفاده نمایند . یک روانشناس یا مشاور حوزه توانبخشی به فرد معلول می آموزد که با توجه به شرایط خاص خود ، در انتخاب همسر چه نکاتی را لحاظ نماید و چگونه به خود باوری لازم در این رابطه دست یابد . وی بعلاوه احتیاجمند آن است تا بر اساس علائق و ویژگی های شخصیتی خویش شغلی را با تمامی محدودیت های موجود برگزیند و علاوه بر آن ، چگونگی سازگاری با محیط کار و ایجاد روابط انسانی مؤثر با افرادی را که در مدار تعامل با وی قرار دارند ، فراگیرد . در اینجا هم یک روانشناس متعهد کوشش می نماید تا مددجوی وی ، به تفسیر درستی از موقعیتهای پیرامون خود دست یافته و با مسائل موجود به نحو شایسته ای سازگار شود . آنالیز خصوصیات روانشناختی و رفتاری بچه ها و نوجوانان معلول به ما می آموزد که چگونه با آنان تعامل نماییم ، محتوای برنامه های آموزشی را از چه طرقی با ویژگی های شناختی و عاطفی این دسته از مهارت آموزان منطبق ساخته و در نهایت چگونه آنان را با زندگی و فراز و نشیب های آن سازگار نماییم . اهمیت نقش و جایگاه روانشناسان در عرصه فعالیت های توانبخشی ما را بر آن می دارد تا به طور جدی به خلائی بیندیشیم که در زمینه ارائه خدمات مشاوره روانشناختی به افراد معلول وجود دارد . از آنجا که تا به حال هیچ گونه برنامه مشخصی برای فعالیت روانشناسان شاغل به کار در مراکز توانبخشی ارائه نشده است آموزش خانواده و مشاوره با مددجویان معلول چنان که باید مورد توجه واقع نشده و در نتیجه ، این کوششها تنها به صورت موردی و در قالبی کاملاً سلیقه ای در مراکز مزبور صورت می پذیرد .

هیچ یاس مسلمی نیست که قطره ای امید را در قلب خود نگه ندارد و هیچ بدبینی مفرطی نیست که مملو از ذرات شناور خوش بینی نباشد. اگر بپذیری که برای اغلب انسان ها رویای نوعی معجزه وجود دارد که وقوعش آن را از معجزه گی می اندازد و تبدیل به محصولی ایمانی ارادی می نماید که نهایتا اتفاق هم در آن سهمی دارد، باید بپذیری که نمی توان تحت هیچ شرایطی تسلیم ناامیدی های روزگار شد .

بنابراین باید امید را نوید داد، حتی به صورت ساده ترین انشای یک طفل مدرسه ...

می شه خندید، درحالی که غم های عظیمی توی قلبت داری

می شه اشک ریخت، درحالی که خدایی به اون عظیمی داری

می شه خسته بود، درحالی که روحی پر از انرژی داری

پس چرا فکر می کنی با چند تا مشکل پیچیده و ناخودمطلع ، دیگه نمی شه خوشبخت بود؟

خوشبختی چیزی نیست جز یک احساس شور و شعف ... لذت بردن از لحظه های زندگی و بخشیدن انرژی بی انتها به خودت و همنوعانت برای تبدیل نبرد زندگی به بازی زندگی

ما فقط یک بار فرصت زندگی کردن در این دنیا رو داریم !

بیا این یک بار، بگونه ای زندگی کنیم که داشته ها و نداشته ها مونو ضعف قلمداد نکنیم و آرزو کنیم که بتونیم برترین خاطرات رو از زندگی داشته باشیم

بیا تا قدرت اراده مون رو تا حد امکان بکار ببندیم و برای رسیدن به آرزوهای عظیم و دوست داشتنی ناامیدی ها را از خودمون دور کنیم

به کسانی که دوستشون داریم عشق بورزیم و بگونه ای زندگی کنیم که تعبیر حقیقی خوشبختی را در دمادم عمر بخوبی تجربه کنیم

احترام، نه ترحم

ارتباطات اجتماعی با معلول باید همراه با احترام باشد و از ترحم به ایشان باید دوری گزید. تفاوت این دو نوع رفتار در این است که در حالت اول، طرفِ موردِ احترام، انسانی عظیم به تعداد می آید، اما در گزینه ترحم، مخاطب، انسانی ذلیل و خوار شمرده می شود که باید همیشه دست او را گرفت. هنگام ترحم به شخصیت و روحیات معلول ، توجهی نمی شود. به یاد داشته باشیم آنچه توانایی را می سازد ، اراده است و اگر اراده بخواهد جاری شود ، هیچ بهانه ای را نمی شناسد.

اشتغال معلول

اشتغال هر فرد، موجب استقلال اقتصادی او می شود. داشتن شغل ، به هر کسی هویت و تشخص اجتماعی بخشیده و در او اعتماد به نفس به وجود می آورد. متاسفانه تعداد زیادی از معلولان ، به رغم گذراندن دوره های تحصیلات عالیه و کسب دانش و مهارت لازم، نمی توانند به اشتغال مناسب برسند.

در زمینه اشتغال زایی برای معلولان ، تبعیض فاحشی وجود دارد و گاه مقدار بیکاری میان معلولان، دو برابر بیکاران عادی است، در صورتی که بر اساس قانون ، دولت موظف است سه درصد از اشتغال را به معلولان اختصاص دهد، ولی این قانون تا کنون به صورت مطلوب اجرا نشده و شاهدیم که موضوع اشتغال معلولان ، با بی مهری رو به رو شده است.

به ناچار تعداد قابل توجهی از آنان ، باید بیشترین وقت خود را در میان خانواده سپری نموده و زندگی خود را به سختی ادامه دهند.

تفریح و تفریح

توجه به تفریح و ورزش، باعث سلامت جسمی و روانی معلولان می شود. بیشتر این افراد نمی توانند از امکانات تفریحی موجود در جامعه استفاده مناسبی نمایند ، زیرا محیط های تفریحی و ورزشی، با شرایط جسمی معلولان متناسب نیست.

شایسته است که مسئولان ، درصدی از امکانات رفاهی و ورزشی را به معلولان اختصاص دهند تا آن ها هم مانند سایر افراد جامعه، از این امکانات استفاده نمایند.

مشارکت اجتماعی

افراد معلول باید در تصمیم گیری ها ، به ویژه در سازمان هایی که اعضای آن را معلولان تشکیل می دهند ، یا معلولان در آن عضویت دارند و برای معلولان خدمت رسانی می نمایند ، مشارکت جدی و موثر داشته باشند.

کمک به تشکیل گروه های خودیار به منظور حمایت و توسعه جامعه خاص معلولان، از مهم ترین اقدامات برای مشارکت اجتماعی این افراد می باشد.

تشکیل جوامع خاص معلولان هم می تواند جوابگوی احتیاجهای آنان باشد. از سوی دیگر ، وجود چنین تشکیلاتی موجب می شود تا افراد ضمن برخورداری از رابطه اجتماعی ، استقلال اقتصادی ، احترام اجتماعی ، دسترسی به خدمات تخصصی و هم زندگی زناشویی و تشکیل خانواده ، بتوانند دیدگاه ها و ایده های شان را مطرح و در مورد مسایل مربوط به زندگی خود، تصمیم گیری نمایند.

آموزش و فرهنگ

معلولان باید فرصت یابند تا استعدادهای خلاق هنری و فکری خود را رشد دهند و آن را نه تنها برای منافع خود ، بلکه برای غنی سازی جامعه به کار گیرند. لذا باید دسترسی آنان برای مشارکت در فعالیت های فرهنگی تضمین شود.

از جمله این اقدامات، می توان تهیه وسایل کمک ارتباطی برای ناشنوایان ، منابع و مطالب علمی به خط بریل یا نوارهای صوتی برای نابینایان ، و مطالب خواندنی که با توان و استعداد افراد معلول فکری مناسب باشد ، را نام برد.

کمک به معلولان

کمک و کمک رساندن به هم نوع، فضیلتی است عظیم و در اسلام سفارش زیادی به آن شده است. البته این کمک باید به حال کمک گیرنده مفید باشد و موجب ناراحتی او نشود. کسانی که با انگیزه خودنمایی و ارضای حس خود عظیم بینی و فخرفروشی به دیگران کمک می نمایند، راه را به خطا می فرایند.

در این میان، کمک به افراد معلول، برداشتن همه موانع و مسائل نیست ، بلکه کمک به انجام کاری است که این افراد از عهده آن برنمی آیند. فراهم ساختن امکان شرکت واقعی معلولان جسمی در زندگی اجتماعی، در آن ها دلگرمی، اعتماد به نفس و نشاط می آفریند.

سخن آخر

افراد سالم و توانمند جامعه باید بدانند که معلولان هرگز احتیاجی به ترحم ندارند. همنوعان سالم باید همیشه بکوشند تا کمبود موجود در معلولان رابه صورت یک جریان طبیعی نشان دهند و کاری ننمایند که این کمبود ، زندگی معلول را از حالت طبیعی خارج کند و او را به فردی منزوی و جدای از جامعه تبدیل سازد.

باید این حقیقت را بپذیریم که اگر فرد معلول به درون جامعه برمی شود و به فعالیت می پردازد، حتما توانمندی دارد. پس نباید با ترحم یا تمسخر، هیاهوی زیبای بازگشت به زندگی را در او خاموش کنیم ، بلکه باید او را بپذیریم و تشویقش کنیم تا کارهایش را درست انجام دهد و با خواستن کار از آن ها ، آنان را در میان خود نگه داریم.

بیماران و معلولین جسمی حرکتی افرادی هستند که به علل مادرزادی و یا در اثر صدمات و بیماریهای مغز و اعصاب، ارتوپدی و رماتولوژی دچار کاهش دائمی یا موقتی توانائیهای جسمی شده اند و قادر به ادامة زندگی به طور مستقل نمی باشند.

اهداف کاردرمانی در این بیماران: جلوگیری از پیشرفت بیماری و معلولیت و بازگرداندن توانائیهای از دست رفته تا حد امکان جهت بازگشت بیمار به زندگی اجتماعی است.

براساس تحقیقات به عمل آمده ، ناراحتی های جسمانی ، اختلالات روانی به همراه دارند. نکته برجسته در تقویت قوای جسمانی، حفظ روان سالم است.

براساس تحقیقات دکتر آرترویدر ، روان شناس معروف آمریکایی تعادل روانی نداشتن بسکمک از بیماران نتیجه عدم فعالیت حرکتی و ورزشی در دوران کودکی است. پسرانی که از نظر قوای جسمانی ضعیف باشند ، ممکن است علاوه بر ضعف جسمانی دچار مسائل روانی مانند احساس حقارت و ناتوانایی تطبیق خود با دیگران شوند. بعلاوه تحقیقات راویک و مک کی نشان می دهد دانش آموزانی که در مهارت های حرکتی ضعیف باشند ، اغلب خجول و گوشه گیرند و برعکس دانش آموزانی که از نظر مهارت های حرکتی قوی هستند ، ویژگی های برجسته از قبیل فروتنی ، تدبیر و حس همکاری دارند. فشارهای اجتماعی ، فقر مادی، اختلافات خانوادگی، تصادفات ، بیماری ها و مرگ و میر های پیش بینی نشده و بسکمک از عوامل خانوادگی و اجتماعی همراه با عوامل وراثتی می تواند همه ما را دچار عدم تعادل روان کند. برای پیشگیری از بیماری روانی و حفظ سلامت روان می توان فعالیت های ورزشی، صحبت با دیگران در ارتباط با نگرانی های خود، شناخت موقعیت و سازگاری با آن، مراقبت از خود و کوشش برای حفظ سلامت با تغذیه و ورزش مناسب و استراحت کامل ، معاشرت و دوستی با دیگران و حفظ خونسردی و آرامش را مورد توجه جدی قرار داد.

ورزش اخم ها را به لبخند تبدیل می نماید. با توجه به زندگی ماشینی کنونی باید ورزش کرد تا تنش های روانی افراد تخلیه شود.

در اصطلاح عامیانه کسانی که نقص عضو داشته باشند معلول به حساب می آوریم . ولی اگر دقیق تر به این موضوع بپردازیم معلولیت انواع مختلف دارد.

معلولیت های روانی (اسکیزوفرنیا- اختلالات اضطراب- ترس از مکانهای شلوغ و ...)

معلولیت های فکری

معلولیت های حسی (ناشنوایی- نابینایی- آب سیاه- آب مروارید و ...)

معلولیت های جسمی و عصبی (صرع- قطع عضو و ...)

معلولیت های یادگیری

در سنین کهولت همه دچار نوعی معلولیت می شوند! معلولیت نمی تواند نقص باشد و باز دارنده . افراد دارای معلولیت حق بودن و زندگی کردن دارند مانند تمام انسان های دیگر. جامعه نمی تواند این حق را از آنها بخاطر ناتوانی هایشان سلب کند.

و ما وظیفه داریم بجای اینکه با دید ترحم به معلولین نگاه کنیم آنها را باسم عضوی از جامعه در کنار خود بپذیریم و به حق و حقوق آنها احترام بگذاریم.

معلولینی در جامعه ما وجود دارند که با کوشش خود بسیار پیروز تر از من و شما هستند که سلامت جسمی داریم.

در سیستم حمل و نقل عمومی در مدیریت شهری معمولا باید طراحی ها به نحوی باشد که مشکل معلولینی را که با ویلچر و واکر حرکت می نمایند و هم مشکل نابینایان را حل نماید و این حداقل مورد انتظار است

معضل حمل و نقل معلولان از زبان خودشان

طبیعی است که هر انسانی، مادامی که قصد فعالیت اجتماعی داشته باشد برای رفتن به مدرسه، دانشگاه، محل کار، برای تفریح، حتی برای درمان، احتیاج به جابجایی فیزیکی دارد. هرچقدر هم که دولت الکترونیکی و فعالیتهای اینترنتی رشد کند، حضور اجتماعی اقشار مختلف بدون حمل و نقل کارآمد و حضور فیزیکی متصور نیست.

معلولان، به خصوص آنانی که درگیر مسائل جسمی - حرکتی هستند ، برای جابجایی شرایط خاصی دارند. برخی از آنان به هیچ اسم امکان استفاده از وسیلهٔ نقلیهٔ شخصی را ندارند ، چون توان نشستن روی جایگاه عادی به دلیل موارد پزشکی، از آنان سلب شده است. برخی دیگر برای سوار شدن در اتومبیل عادی احتیاج به کمک دارند و برخی به تنهایی اما شاید به سختی، سوار ماشین می شوند. بعلاوه وسایل کمک حرکتی (ویلچر، عصا، واکر و...) گاه مانع استفادهٔ آسان آنان از سواری های شخصی می شود. این چنین است که استفاده از اتومبیل معمولی (تاکسی و آژانس) صرف نظر از مسائل اقتصادی اش، نکات ویژه ای دارد که جابجایی با آن را همه گیر و راحت نمی نماید.

با توجه به تعاریف و مفاهیم کیفیت زندگی و بعلاوه ارتباط تنگاتنک آن با کار و فعالیت، مسئله کیفیت زندگی در افراد دچار ناتوانی های جسمی و حرکتی، به خصوص در دهه های اخیر از اهمیت بالایی برخوردار شده است .

اما در کشور ما (با وجود کوشش های بسکمک که در این زمینه انجام شده) کیفیت زندگی هنوز مفهوم جوانی است که احتیاجمند تحقیقات گسترده، نه فقط در افراد دچار ناتوانی های جسمی، بیماران و سالمندان، بلکه در تمام قشرهای مردم می باشد .

در این زمینه در دنیا تحقیقات بسکمک انجام شده است که نتایج آنها حاکی از وجود تفاوت در سطح کیفیت زندگی در افراد دچار ناتوانی های جسمی با دیگر افراد است؛ اما برای روشن تر شدن اینکه این تفاوت در چه زمینه هایی و به چه صورت است، به آنالیز های بیشتری احتیاجمندیم. بعلاوه وجود ابزارها و پرسشنامه های مختلفی که برای ارزیابی کیفیت زندگی وجود دارد، باعث قدری تفاوت در نتایج تحقیقات می شود. به بیان دیگر ، شاید ارائه یک اصل کلی برای سطح کیفیت زندگی در افراد دچار ناتوانی های جسمی و حرکتی امکان پذیر نباشد .

در مورد سطح کیفیت زندگی (به خصوص کیفیت زندگی مرتبط با سلامتی) در افراد دچار ناتوانی های جسمی و حرکتی هنوز اختلاف نظر وجود دارد. این شرایط را می توان تحت اسم تناقض ناتوانی نام می برند. یعنی سطح کیفیت زندگی که فرد اظهار می نماید، بسیار بالاتر از سطح مورد انتظار است. این افراد به نیمه خالی لیوان (عواقب ناشی از ناتوانی) تکیه نمی نمایند ، بلکه از این شرایط ناتوانی راضی هستند و اظهار می نمایند که این شرایط ، امکان کنترل بهتری بر فکر و بدن ایجاد می نماید و به زندگی هدف و معنی می بخشد .

در عوض برخی دیگر که روی علائمی همچون درد، خستگی مفرط و فقدان کنترل بر حرکات بدن تکیه دارند، سطح کیفیت زندگی پایین تری را اظهار می نمایند.اغلب خود ناتوانی به تنهایی باعث محدود بودن کیفیت زندگی نمی شود، موانعی که افراد بدون ناتوانی ایجاد نموده اند و برخی رفتارهایشان هم باعث این امر می شود .

در کل، کیفیت زندگی ممکن است ساده به نظر برسد اما مفهومی بسیار پیچیده دارد که شاید بتوان گفت نه خود شرایط به تنهایی، بلکه نوع نگرش و شیوه روبروه فرد با شرایط های زندگی ، از عوامل مهم تأثیرگذارنده بر آن است. همان طور که به گفته نیچه : کسی که چرای زندگی را یافته است، با هر چگونه ای خواهد ساخت .

نگاهی به کنوانسیون دنیای حقوق معلولان مصوب سازمان ملل.

کنوانسیون حقوق افراد کم توان، مصوب سازمان ملل متحد و نخستین کنوانسیون هزاره سوم ، تازه ترین دستاورد فعالان و هواداران جنبش حقوق معلولین است که 13 دسامبر 2006 در صحن علنی مجمع عمومی سازمان ملل با اکثریت آراء به تصویب رسید و 30 مارس 2007 به اسم تاریخ آغاز امضاء برای پیوستن کشورها به آن اعلام شد.

این کنوانسیون دارای 50 ماده است که به دلیل حجم زیاد مطالب در ذیل به چکیده و راهنمای اصول پایه آن اشاره می شود. گفتنی است که به پیروی از روینمودهای نوین در زمینه مطالعات کم توانی در ترجمه این مطلب همه جا در برابر واژه * disability واژه کم توانی به کار برده شده و واژه معلولیت تنها در برابر * handicap کاربرد دارد. این کنوانسیون تنها سندی است که در نخستین روز به امضاء نمایندگان بیش از 80 کشور دنیا رسید.

امیدواریم با مطلع سازی و اطلاع رسانی در مورد مفاد این کنوانسیون و لزوم پذیرش آن به وسیله کشورهای دنیا، مقدمات امضاء کنوانسیون نامبرده به وسیله دولت فراهم آید.

اصول پایه کنوانسیون حقوق افراد کم توان در زمینه مواد کنوانسیون مذکور، هشت اصل کلی وجود دارد:

الف) احترام به کرامت انسانی و شایستگی فردی، از جمله آزادی انتخاب و استقلال فرد.

هر فردی حق انتخاب داشته و می بایست در مواقع لزوم کمک شود.

ب)عدم تبعیض

عدم تبعیض مفهوم بنیادین تمام قوانین حقوق بشر بوده و در تمامی کنوانسیون های آن وجود دارد. تبعیض به هر دو صورت مستقیم و غیرمستقیم ممنوع می باشد. برای مثال در صورتی که فرد کم توان قابلیت انجام کاری را با متناسب سازی معقول داشته باشد و کارفرما از استخدام وی امتناع کند، مستقیماً تبعیض قائل شده است. بعلاوه در اختیار قرار ندادن ورقه مناسب و مورد کاربرد به فرد دارای اختلالات بینایی، هنگام رأی به کاندیدای منتخب وی ، تبعیض غیرمستقیم می باشد.

جامعه می بایست متناسب سازی معقول را در اختیار افراد کم توان قرار دهد. عدم در اختیار قرار دادن متناسب سازی معقول خود نوعی تبعیض است. متناسب سازی معقول به معنای تعدیلات و سازگاری هایی است که باید در محیط اعمال شوند تا افراد کم توان همچون دیگر افراد ، از حقوق و آزادی های برابر برخوردار شوند.

پ) مشارکت کامل و موثر و تلفیق در جامعه

سطوح متفاوتی برای مشارکت افراد دارای ناتوانی وجود دارد که در کنوانسیون به آن اشاره شده:

1 - مشارکت، اصل زیربنای کنوانسیون حاضر و ماده ویژه آن است.

2 - تأمین منتها درجه مشارکت ، در تمامی فعالیت های افراد دارای ناتوانی، وظیفه دولت و جامعه است.

3 - مشارکت حقی است که افراد دارای ناتوانی می توانند به صورت قانونی آن را مطالبه نمایند.

چرا مشارکت مهم است؟ به منظور توانمندسازی افراد، جهت تحقق توانمندی های بالقوه آنان به اسم یک شهفرایند و عضوی از جامعه، مشارکت امر مهمی تلقی می شود.

ت) احترام به تفاوت ها و پذیرش فرد کم توان به اسم نوع بشر

ث) برابرسازی فرصت ها

ج) دسترسی

با وجود اینکه به مفهوم دسترسی به صورت خاص در ماده 9 کنوانسیون اشاره شده است، این اصل یکی از اصول پایه کنوانسیون هم می باشد. این کنوانسیون که برای نخستین بار در یک سند حقوق بشر بین المللی به واژه دسترسی اشاره داشته، آن را به صورت جامع هم تعریف نموده است:

تخصیص صرف حق به افراد کافی نیست، بلکه ضمانت دسترسی و بهره مندی افراد از آنچه برایشان در این حقوق در نظر گرفته شده، لازم و ضروری می باشد. بدون دسترسی ، حق ، تئوری ای بیش نیست.

وقتی صحبت از دسترسی به میان می آید معمولاً مفهوم لزوم وجود سطح شیب دار در ساختمان ها برای افراد با جایگاه چرخ دار در فکر تداعی می شود، در صورتی که دسترسی ، مفهومی فراتر از سطح شیب دار دارد. جامعه بایستی تأمین نماینده دسترسی به مواردی از قبیل جاده ها، سیستم حمل و نقل عمومی ، علائم پیاده روها ، امکانات عمومی (مدارس، بیمارستان ها، کلینیک ها، منازل، محیط کار) و ارتباطات و اطلاعات (سایت های اینترنتی و تلفن) برای افراد کم توان باشد.

با تأملی بر مفهوم دسترسی متوجه می شویم که چه مقدار از جامعه، برای سهم قابل توجهی از اعضایش قابل دسترسی نیست. مفهوم دسترسی، قسمتی از تغییر الگویی است که کنوانسیون در راستای توسعه افکار جامعه نسبت به توسعه در کنار مفهوم کم توانی، به آن می پردازد.

چ)برابری زن و مرد

ح) احترام به ظرفیت های در حال رشد بچه ها کم توان و حرمت قائل شدن به حق این بچه ها در حفظ هویت ایشان

ارسالی از طرف کاربر محترم : varna-modares

/ع

منبع: راسخون