خسارت سرقت در اکران آنلاین چقدر است؟ - وبلاگ فروش

به گزارش وبلاگ فروش، سرقت و قاچاق آثار تصویری مهم ترین دلیل در عدم رضایت بسیاری از سینماگرها برای اکران آنلاین فیلم هایشان است و حالا که این نوع اکران به موجودی نسبتا نوپا در سینمای ایران تبدیل شده، این سوال مطرح است که آیا به راستی هیچ راهی برای جلوگیری از کپی و انتشار غیرقانونی فیلم ها نیست؟

به گزارش وبلاگ فروش، در شرایطی که هیچ چشم انداز روشنی از بازگشایی سینماها و تمایل مردم برای رفتن به سینما وجود ندارد، وقتی از برخی فیلمسازانی که فیلمی آماده نمایش دارند این سوال را بپرسید که چرا آن را اکران آنلاین نمی نمایند، می گویند با کدام ضمانت برای جلوگیری از قاچاق، فیلم را در اختیار اکران آنلاین قرار دهیم؟

این پرسشی است که برخی دیگر از اهالی سینما آن را بدون پاسخ، پذیرفته و تن به اکران آنلاین فیلم خود و به تبع کپی غیرقانونی آن دادند، آن هم بنا به توجیه و منطقی که برای خود داشتند از جمله اینکه دیده شدن فیلم برایشان اهمیت بیشتری داشته است.

اما به هرحال، به دلیل آنکه نمایش آنلاین جای خود را در سینمای ایران باز نموده، این پرسش را باید خیلی جدی بیان کرد که آیا واقعا امکانی برای کپی نشدن محصولات سینمای ایران و پخش غیرقانونی آن در فضای مجازی و شبکه های ماهواره ای وجود ندارد؟

یکی از مراکزی که احتمالا باید در این جهت راهگشا باشد ستاد صیانت از آثار سینمایی و سمعی و بصری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است. پیگیری وبلاگ فروش از این ستاد نشان می دهد که بیشترین فعالیت این ستاد در بخش قاچاق نسخه های فیزیکی آثار سمعی و بصری است و در بخش آنلاین تنها در مواردی می توانند کاری انجام دهند که مثلا فیلمی در یک سایت به وسیله سرورهای داخلی منتشر شده باشد، البته آن هم با یاری پلیس فتا، در غیراینصورت برای هرآنچه به وسیله سرورهای خارجی قاچاق می گردد عملا کاری از عهده این ستاد برنمی آید.

از آنجا که ایران کنوانسیون بِرن را نپذیرفته و متعهد به حفظ قانون حق انتشار نیست، در خارج از کشور راهی برای تحت تعقیب قرار دادن سایت ها و شبکه هایی که به سرقت و پخش غیرقانونی آثار سمعی و بصری ایران اقدام می نمایند، وجود ندارد. البته این به معنای آن نیست که اصلا راهی نباشد بلکه طبق پرس وجو از ستاد صیانت از آثار سمعی و بصری، به وسیله یک وکیل یا شرکت حقوقی در خارج از کشور می توان دزد های این آثار را دنبال کرد منتها گویا به این شرط که نزدیک به نیمی از مالکیت اثر در اختیار آن شرکت حقوقی باشد تا بتواند روال قانونی برای پیگیری را انجام دهد و این نکته ای است که احتمالا کمتر سینماگر ایرانی حاضر به پذیرش آن است.

این در حالی است که از سوی پلتفرم های داخلی هم که مشغول پخش آنلاین و خانگی فیلم ها و سریال های ایرانی هسستند، تا به امروز اقدامی برای جلوگیری از قاچاق سریع فیلم های اکران آنلاین انجام نشده یا اگر هم شده هیچ اطلاع رسانی صورت نگرفته است. هر چند برخی معتقدند پلتفرم هایی که بخش اعظمی از آثار نمایش دهنده شان از دانلود غیرمجاز آثار سینمایی کشورهای دیگر است، هیچ گاه به سمت پیگیری و صیانت از آثار داخلی نمی فرایند.

به این ترتیب فقط همان ستاد صیانت از آثار سمعی و بصری باقی می ماند که باید پرسید، با تمام این تفاسیر چه کارایی ویژه ای در دوران نمایش های آنلاین سینما دارد؟

پرس وجوی وبلاگ فروش از مسولان این ستاد به این شرح ها ختم شد که، مراقبت از فیلم های سینمای در نمایش های آنلاین تقریبا در هیچ کشوری به طور قطعی اتفاق نیفتاده است. در ایران هم خیلی از آثار سینمایی که سرقت می شوند قابل پیگیری حقوقی نیستند، یعنی اگر در سرورهای داخلی بارگذاری شوند بلافاصله پیگیری ها از طرف ستاد صیانت و پلیس فتا صورت گرفته و فیلم ها از روی سایت ها حذف می شوند. برهمین اساس در حال حاضر کمتر این اتفاق می افتد و اگر هم رخ دهد به سرعت فیلم برداشته می گردد. اما غالباً آنچه سرقت می گردد به وسیله سرورهای خارجی است که نه ستاد صیانت و نه پلیس فتا به آن ها دسترسی ندارند. یعنی می توان گفت صددرصد آنچه در فضای مجازی اتفاق می افتد به وسیله سرورهای خارجی است و ستاد نمی تواند کاری انجام دهد.

طبق نظر این کارشناس ها درباره سرقت آثار سینمایی ایرانی در اکران های آنلاین دو مسئله وجود دارد؛ نخست اینکه متوجه شویم سرقت از طرف چه کسی صورت گرفته که این کار به وسیله یک کد مخفی در اکانت هر کاربر در پلتفرم ها قابل رصد شدن است، منتها کاری بسیار پرخرج است و در شرکت های عظیم هم چندان انجام نشده است چرا که اساساً سرقت آثار سینمایی و مقابله با آن یک امر فرهنگی است و باید آنقدر دسترسی فراهم باشد که کپی و غیرقانونی صَرف نکند.

اما مسئله دوم و شاید نکته مثبتی که مسئولان ستاد صیانت از آثار سمعی و بصری از آن یاد می نمایند این است که در گذشته وقتی فیلمی سرقت می شد تمام شانس های فروش خود را از دست می داد، اما الان دیگر اینطور نیست و طبق آمار و مطالعات صورت گرفته در این ستاد - براساس معیارهایی خاص مثل امکان فروش فیلم و سقف مخاطب - کمتر از 15 درصد و حداکثر تا 20 درصد به آثار سینمایی سرقت شده خسارت وارد شده است. چرا که مردم به تماشای قانونی آثار بیشتر علاقه مند شده و آن هایی هم که مشترک یک پلتفرم هستند و پول اشتراک داده اند دیدن فیلم را در همان پلتفرم ترجیح می دهند.

رکورد بازدید از اکران آنلاین چقدر است؟

این کارشناس ها معتقدند، آنچه در اکران آنلاین خسارت ناشی از سرقت یک فیلم را می تواند کاهش دهد رکورد بازید است. طبق آماری که از سوی این ستاد در اختیار وبلاگ فروش قرار گرفته، تا مدتی قبل بازدید فیلم های آنلاین اکران شده، حدود 200 هزار (کاربر) بوده و این رکورد برای یکی از فیلم های پرفروش ابتدای آغاز اکران آنلاین ثبت شده است. حال اگر این 200 هزار به یک میلیون برسد آن وقت با احتساب 30 درصد درآمد برای پلتفرم، رقمی که از فروش فیلم در اکران آنلاین برای صاحب فیلم حاصل می گردد. تقریبا اندازه یک فیلم پرفروش در اکران سینماهاست. اما برای این که بتوان آمار را تا پنج برابر افزایش داد، ضروری است تعداد کاربران در سامانه های نمایش درخواستی از یک و نیم میلیون فعلی به بیش از پنج میلیون برسد. افزایش مخاطب ثابت و مشترک در پلتفرم های vod تاثیر مستقیم بر تماشای فیلم های آنلاین خواهد داشت و پیش بینی می گردد که در سه سال آینده اگر برخی متغیرها صحنه بازی را به هم نزنند، تا دو سه سال دیگر تعداد کاربرهای سامانه های درخواستی کشور از مرز پنج میلیون نفر عبور کند.

با وجود این ها یکی از فیلسازهایی که چند ماه قبل فیلم خود را در اکران آنلاین به نمایش گذاشت و مثل بقیه در کمتر از یکی دو ساعت نسخه کپی شده فیلم را در کانال های تلگرامی دید، به وبلاگ فروش می گوید: حالا که قانون حق انتشار را در کشور نپذیرفته ایم باید به یک اتحاد جمعی در سینما برسیم تا بتوانیم از ادامه این فرایند جلوگیری کنیم. بخصوص آنکه اخیرا صحبت هایی با یک وکیل در این باره داشته ام و امکان پیگیری و وگذاری حتی صوری بخشی از مالکیت فیلم وجود دارد.

در این باره علی سرتیپی هم که به تازگی اعلام نموده قصد تاسیس یک vod را دارد، از ممکن بودن پیگیری های حقوقی برای فیلم های سرقت شده گفته است، ولی اینکه آیا واقعا چنین کاری عملی باشد یا خیر را باید به زمانی موکول کرد که یک نفر یا شاید یک گروه از سینماگرها در این راه پیشقدم گردد.